به طور کلی عکس‌های یا به عبارتی فایل‌های تصویری دارای تعدادی فرمت مشخص هستند که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در صورتی که در حوزه عکاسی و طراحی گرافیک فعالیت می‌کنید، نیاز است تا با انواع فرمت عکس آشنایی کافی داشته باشید و بتوانید در شرایط مختلف بر اساس سطح نیازتان گزینه مناسبی را انتخاب و مورد استفاده قرارد دهید. در این مطلب قصد داریم انواع فرمت‌های مختلف عکس را به صورت کامل و از جوانب مختلف مورد بررسی قرار دهیم.

فرمت JPG

یکی از رایج‌ترین فرمت‌های عکس JPG است که با نام مخفف JPEG که برگرفته از عبارت Joint Photography Experts Group می‌باشد، نیز شناخته می‌شود. ویژگی اصلی این فرمت کاهش ۱۰ تا ۲۰ برابری حجم تصاویر بدون کاسته شدن از کیفیت اصلی است. فرمت jpg دارای ۱۶ میلیون ترکیب رنگ مختلف است و تحت قالب آن تنظیمات کنتراست، وضوح، اشباع رنگ و مواردی از این قبیل همگی به صورت پیش فرض بر روی تصاویر اعمال می‌شوند. باید توجه داشته باشید که به واسطه از دست رفتن برخی دیتا‌های تصویری در طی فرایند ذخیره‌سازی، احتمالاً فرمت jpg برای هر شرایطی مناسب نخواهد بود. همچنین ممکن است به واسطه فرایند ذخیره‌سازی با این فرمت، برخی جزئیات در تصاویر مورد نظر از بین بروند و در هنگام ادیت، نتوانید خروجی مناسبی را دریافت کنید.

فرمت PNG

png یکی دیگر از انواع فرمت عکس است که کاربرد و محبوبیت نسبتاً زیادی دارد. در واقع این فرمت به دو دسته PNG-۸ و PNG-۲۴ تقسیم‌بندی می‌شود؛ PNG-۸ با وجود حفظ کیفیت اصلی عکس می‌تواند حجم آن را تا حد زیادی کاهش دهد و همچنین از ۲۵۶ رنگ هم پشتیبانی می‌کند اما تصاویری با فرمت PNG-۲۴ با جزئیات و کیفیت بسیار بالا‌تری قابل ذخیره هستند و از آنجایی که از ۱۶ میلیون رنگ پشتیبانی می‌کنند، معمولاً توسط اکثر نرم‌افزار‌های ادیت عکس پشتیبانی می‌شوند.

مطلب پیشنهادی:

فرمت WebP

به عنوان دیگر مورد از انواع فرمت عکس می‌توانیم به webp اشاره کنیم که معمولاً برای بارگذاری تصاویر در صفحات وب کاربرد دارد. این فرمت می‌تواند به نسبت دو فرمت عکس قبلی، حجم تصاویر مختلف را تا حد بیشتری کاهش دهد. البته با این کاهش حجم، مقداری از جزئیات و کیفیت تصویر کاسته می‌شود؛ اما به طور کلی تصاویر با فرمت وب پی برای صفحات وب کاملاً بهینه هستند. جالب است بدانید که این فرمت عکس توسط شرکت گوگل طراحی و عرضه شده است.

فرمت PSD

یکی دیگر از انواع فرمت‌های مختلف عکس که معمولاً در حوزه طراحی گرافیک و ادیت عکس کاربرد دارد، فرمت psd است. به تصاویری که با این فرمت ذخیره شده باشند، تصاویر لایه باز گفته می‌شود؛ چرا که می‌توان با استفاده از برنامه‌های مختلف ویرایش عکس مثل فتوشاپ می‌توان به انواع بخش‌ها و لایه‌های موجود در آن تصاویر به طور کامل دسترسی داشت. معمولاً شما می‌توانید با انواع نرم‌افزار‌های گرافیکی مخصوصاً نرم‌افزار‌های ارائه شده توسط شرکت ادوبی، هر نوع تغییری را بر روی لایه‌های مختلف انواع تصاویر psd اعمال کنید. به عنوان مثال می‌توانید اجزای مختلف عکس را جابجا کنید، اندازه المان‌های مختلف را تغییر دهید و همچنین تصاویر جدیدی را با تصاویر موجود در لایه‌های مختلف تصویر جایگزین کنید.
در صورت تمایل به خرید تصاویر لایه باز یا به اصطلاح PSD می‌توانید به دسته‌بندی‌های سایت مراجعه کنید.

فرمت RAW

به عنوان دیگر موارد از انواع فرمت عکس می‌توانیم به فرمت RAW اشاره کنیم که در مقایسه با فرمت jpg، بعد از ذخیره‌سازی امکانات بیشتری را برای ویرایش و انجام عملیات‌های مختلف بر روی تصویر در اختیار شما قرار می‌دهد. تصاویری که با فرمت RAW ذخیره شده باشند، در مقایسه با فرمت جی پی جی هنگام فشرده‌سازی اطلاعات تصویری کمتری را از دست می‌دهند و به همین واسطه برای ویرایش و اعمال تغییرات مختلف گزینه مناسب‌تری هستند. به همین واسطه فرمت RAW در بین عکاسان حرفه‌ای گزینه محبوبی به حساب می‌آید. معمولاً این تصاویر به واسطه حفظ اطلاعات تصویری و وضوح اصلی تصاویر، حجم نسبتاً بالایی دارند و ممکن است توسط برخی نرم‌افزار‌های گرافیکی پشتیبانی نشوند. همچنین باید بدانید که فرمت DNG هم به نوعی یک قالب غیر اختصاصی است که برای ذخیره فایل‌های تصویری RAW در نظر گرفته می‌شود.

فرمت AVIF

AVIF جزء انواع فرمت‌های عکس جدید است که همانند فرمت WEBP برای بهینه بودن تصاویر به منظور قرار گرفتن در صفحات مختلف یک سایت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع تصاویری که با این فرمت ذخیره شده باشند، باعث افزایش سرعت لود صفحات وب می‌شوند. ویژگی اصلی فرم AVIF کمتر بودن حجم آن در مقایسه با فرمت WEBP است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در حال حاضر تعداد بسیار کمی از مرورگر‌ها از این فرمت پشتیبانی می‌کنند. در نتیجه بهتر است کمی صبر کنید تا بعد از گذشتن مراحل آزمون و خطا و سازگاری کامل انواع مرورگر‌ها با این فرمت، بتوانید از انواع تصاویر AVIF در صفحات وب استفاده کنید.

فرمت TIFF

فرمت TIFF معمولاً توسط اکثر نرم‌افزار‌های گرافیکی پشتیبانی می‌شود و برای عکاسی حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید بدانید که این فرمت عکس از مدل رنگ CMYK پشتیبانی می‌کند. به علاوه در عین حفظ کیفیت اصلی تصویر، در هنگام ذخیره‌سازی حجم بالایی ندارد و به همین واسطه فضای زیادی را اشغال نمی‌کند. البته باید بدانید که فرمت TIFF فقط توسط برخی دوربین‌های عکاسی پشتیبانی می‌شود.

پیشنهاد میکنیم مطلب زیر را هم مطالعه کنید: 

فرمت GIF

به عنوان دیگر انواع فرمت عکس می‌توانیم به GIF هم اشاره کنیم که احتمالاً به واسطه شبکه‌های اجتماعی با آن آشنایی کامل دارید. این فرمت تنوع رنگ کمی را پشتیبانی می‌کند و به همین دلیل فایل خروجی حجم کمی خواهد داشت. با استفاده از این فرمت می‌توانید انواع تصاویر را به صورت متحرک در بیاورید و از آن‌ها استفاده کنید. به طور کلی فرمت GIF از ۲۵۶ ترکیب رنگ پشتیبانی می‌کند و معمولاً برای طراحی بنر‌های تبلیغاتی در فضای مجازی و همچنین استفاده در پیام رسان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که فرمت GIF در مقایسه با فرمت ‏jpg از وضوح پیکسلی و کیفیت رنگ پایین‌تری برخوردار است و حجم تصاویر خروجی نیز نسبتاً بالاتر هستند. در نتیجه تنها در شرایطی که نیاز به تصاویر متحرک داشته باشید، این فرمت گزینه مناسبی به حساب می‌آید.

فرمت SVG

به عنوان آخرین مورد از انواع فرمت‌های مختلف عکس می‌توانیم به SVG اشاره کنیم. با استفاده از این فرمت می‌توان بدون کاهش کیفیت اصلی، انواع تصاویر را ذخیره کرد. جالب است بدانید که با استفاده از فرمت SVG می‌توان بر روی هر تصویر رزولوشن متفاوتی را اعمال کرد. همچنین در حفظ کیفیت تصاویر، فایل‌های خروجی با این فرمت هم نسبتاً کم حجم هستند. امکان ویرایش این فرمت عکس‌ها با استفاده از نرم‌افزار‌های گرافیکی اصلی مانند illustrator امکان‌پذیر است. ویژگی اصلی فرمت SVG، امکان تنظیم و اعمال افکت‌های مختلف بر روی تصاویر، ترسیم نمودار، ساخت انیمیشن، طراحی لوگو می‌باشد که آن را برای طراحی‌های گرافیکی مختلف به گزینه‌ای محبوب تبدیل می‌کند.

دانلود طرح لایه باز عید فطر

جمع بندی

در این مطلب به طور کامل انواع فرمت عکس را از جوانب مختلف مورد بررسی قرار دادیم و ویژگی‌ها و مزایای استفاده از هر یک از آن‌ها را ذکر کردیم. در حال حاضر شما می‌توانید با توجه به شرایط و اهداف خودتان، انواع فرمت‌های مختلف عکس معرفی شده را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار دهید. به طور کلی فرمت‌های jpg و png برای تصاویر معمولی و فرمت‌های svg و psd برای طراحی گرافیکی رایج هستند؛ باقی فرمت‌های معرفی شده یا کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند یا از همه دوربین‌ها و نرم‌افزار‌های گرافیکی پشتیبانی نمی‌کنند.
امیدواریم که این مطلب آموزشی برایتان مفید واقع شده باشد و بتوانید از آن نهایت استفاده را ببرید.